హైదరాబాద్ :
భారతదేశంలో, పురాతన కాలం నుండి బాల్య వివాహాలు ఆచరించబడుతున్నాయి, ఇక్కడ చిన్నపిల్లలు, టీనేజర్లు వారి శారీరక, మానసిక పరిపక్వతకు ముందే వివాహం చేసుకుంటారు. కొంతమంది తల్లిదండ్రులు బాల్య వివాహాలకు అంగీకరించడానికి అనేక కారణాలు ఉన్నాయి..  కొన్ని కారణాలు ఆర్థిక అవసరం కూడా.. వారి కుమార్తెలకు పురుషుల రక్షణ, పిల్లలను కనడం లేదా అణచివేసే సాంప్రదాయ విలువలు, నిబంధనలు కూడా ఒక కారణం కావచ్చు. కొన్ని సంస్థల అధ్యయనం ప్రకారం బాల్య వివాహం అనేది 18 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న అమ్మాయి లేదా అబ్బాయి వివాహం అని చెప్పబడింది.. అధికారిక వివాహాలు, అనధికారిక యూనియన్లు రెండింటినీ సూచిస్తుంది.. దీనిలో 18 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న పిల్లలు వివాహం చేసుకున్నట్లుగా భాగస్వామితో నివసిస్తున్నారు.

భారతదేశంలో, బాల్య వివాహ నిషేధ చట్టం, 2006 ప్రకారం..  ఒక పిల్లవాడిని "పురుషుడు ఇరవై ఒక్క సంవత్సరాలు పూర్తి చేసుకోని వ్యక్తి, స్త్రీ పద్దెనిమిది సంవత్సరాలు పూర్తి చేసుకోని వ్యక్తి" అని నిర్వచించారు. చట్టబద్ధమైన వయస్సు పరిమితి కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న పిల్లల మధ్య జరిగే ఏదైనా వివాహం చెల్లదని ఈ చట్టం ప్రకటిస్తుంది. మైనర్ల మధ్య బాల్య వివాహాలను అనుమతించడం లేదా నిర్వహించడం లేదా పెద్దలతో మైనర్లను వివాహం చేసుకోవడం వంటి వివిధ నేరాలకు శిక్షలను కూడా ఈ చట్టం అందిస్తుంది. అయినప్పటికీ, దేశవ్యాప్తంగా బాల్య వివాహం ఇప్పటికీ విస్తృతంగా ఉంది. ముఖ్యంగా రాజస్థాన్, ఉత్తరప్రదేశ్, మధ్యప్రదేశ్, జార్ఖండ్, ఛత్తీస్‌గఢ్, బీహార్,  ఆంధ్రప్రదేశ్ వంటి రాష్ట్రాలు ఇప్పటికీ మహిళల సగటు వివాహ వయస్సు చట్టబద్ధమైన పద్దెనిమిది సంవత్సరాల కంటే తక్కువగా ఉన్నాయి. బాల్య వివాహం ఎక్కువగా జరిగే రాష్ట్రాలు కూడా అధిక జనాభా కలిగి ఉంటాయి. భారతదేశంలో బాల్య వివాహం జనాభా నియంత్రణకు తీవ్రమైన ప్రభావాలను కలిగి ఉంది..  ఎందుకంటే కౌమార వధువులకు అధిక సంతానోత్పత్తి, అనేక అవాంఛిత గర్భాలు వచ్చే అవకాశం ఉంటుంది.. 

భర్త అయితే, ఆమె తిరిగి వివాహం చేసుకునే వరకు ఆమె భరణానికి అతను లేదా అతని కుటుంబం బాధ్యత వహించాలని కోర్టు నిర్ణయించవచ్చు. భరణ మొత్తాన్ని జిల్లా కోర్టు నిర్ణయిస్తుంది. వివాహం నుండి ఎవరైనా పిల్లలు జన్మించినట్లయితే, బిడ్డ ఎక్కడ నివసిస్తుంది..? ఏ తల్లి దండ్రులతో, సందర్శనలను ఎలా నిర్వహిస్తారనేది పిల్లల ఉత్తమ ప్రయోజనం కోసం కోర్టు విచక్షణ. బిడ్డకు భరణం అందించాలని కూడా పార్టీలలో ఒకరిని కోర్టు నిర్ణయించవచ్చు. వివాహం రద్దయ్యే ముందు గర్భం దాల్చిన ప్రతి బిడ్డను చట్టబద్ధమైన బిడ్డగా పరిగణిస్తారు.

పద్దెనిమిది సంవత్సరాలు పైబడిన పురుషుడు బాల్య వివాహం చేసుకుంటే రెండు సంవత్సరాల జైలు శిక్ష, లేదా రూ. లక్ష వరకు జరిమానా విధించబడుతుంది. బాల్య వివాహం జరిపించే, నిర్వహించే లేదా దర్శకత్వం వహించే వ్యక్తికి కూడా అదే శిక్ష విధించబడుతుంది. వేరే విధంగా నిరూపించబడకపోతే, పిల్లల తల్లిదండ్రులు లేదా సంరక్షకులు బాల్య వివాహాన్ని నిరోధించడంలో విఫలమయ్యారని భావిస్తారు..  అందువల్ల వారు కూడా జవాబుదారీగా ఉంటారు.

ఒక పార్టీ నుండి పిటిషన్ లేకుండా కూడా బాల్య వివాహం చెల్లదని భావించే కొన్ని పరిస్థితులు ఉన్నాయి. ఒక పిల్లవాడిని ఆమె లేదా అతని తల్లి దండ్రులు లేదా సంరక్షకుల నుండి దూరంగా నిర్బంధించి, వేరే ప్రదేశానికి వెళ్లమని బలవంతం చేసి, వివాహం చేసి అమ్మేసినా, లేదా వివాహం చేయించి, ఆ తర్వాత వారిని అనైతిక ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించుకున్నా లేదా అక్రమ రవాణా చేసినా, ఆ వివాహం చెల్లదు. ఒక అధికారి లేదా ఏ వ్యక్తి అయినా దరఖాస్తు చేసుకున్న తర్వాత, ఒక సంస్థ లేదా వ్యక్తుల సంఘం సభ్యుడు సహా ఏ వ్యక్తిపైనైనా అనుమానిత బాల్య వివాహాన్ని నిషేధిస్తూ నిషేధాజ్ఞ జారీ చేసే అధికారం కోర్టుకు ఉంది. కోర్టు తనంతట తానుగా అనుమానిత బాల్య వివాహానికి వ్యతిరేకంగా చర్య తీసుకోవచ్చు, కానీ ఆ నిషేధానికి ప్రతిస్పందించడానికి ఆ వ్యక్తి లేదా సంఘానికి సమయం ఇవ్వాలి. నోటీసు లేదా నిషేధాన్ని విస్మరించడం శిక్షార్హమైన నేరం. నిషేధం తర్వాత కూడా వివాహం జరిగితే, అది స్వయంచాలకంగా రద్దు అవుతుంది.

ఈ చట్టం ప్రకారం బాల్య వివాహ నిషేధ అధికారిని నియమించాల్సి ఉంటుంది. బాల్య వివాహ నిషేధ అధికారి తమ అధికార పరిధిలో బాల్య వివాహాలు జరగకుండా చూసుకోవడానికి ఆయన బాధ్యత వహిస్తారు. కోర్టులను ఆశ్రయించడం, ప్రజలకు వ్యతిరేకంగా సాక్ష్యాలను సేకరించడం, బాల్య వివాహాల ప్రతికూల ప్రభావాల గురించి అవగాహన కల్పించడం, బాల్య వివాహాలకు సంబంధించిన డేటాను సేకరించడం వంటివి ఆయన బాధ్యత. ఈ చట్టంలో బాల్య వివాహ నిషేధ అధికారిని ప్రభుత్వ సేవకుడిగా పరిగణిస్తారు.

ఈ చట్టం యొక్క నియమాలను సంబంధిత రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు రూపొందించాలి. ఈ చట్టం హిందూ వివాహ చట్టం, 1955 ను దాని నిబంధనలకు అనుగుణంగా సవరించాలని, బాల్య వివాహ నిరోధక చట్టం, 1929 ను రద్దు చేయాలని కోరుతుంది. 

అయితే ఎన్ని చట్టాలు వచ్చినా.. సమాజంలో మార్పు రావాలి.. ముఖ్యంగా తల్లి దండ్రుల్లో మార్పు రావాలి.. తమ ఆర్ధిక స్థోమత గుర్తెరిగి అధిక సంతానానికి  ఫుల్ స్టాప్ పెట్టాలి.. ఆడపిల్లలకు భరోసా ఇవ్వాలి.. చదువు చప్పించాలి.. సమాజంపై చట్టాలపై అవగాహన కల్పించాలి.. యుక్తవయసు వచ్చాక పిల్లలకు తమ శరీరంపై అవగాహన కలుగుతుంది.. దాంపత్య జీవితం అంటే ఏమిటో తెలుస్తుంది.. గర్భం దాల్చడం, పిల్లల్ని కనడం లాంటి విషయాలను సులువుగా అర్ధం చేసుకోగలుగుతారు.. అప్పుడు ఆరోగ్య సంరక్షణ కూడా సాధ్యం అవుతుంది..  చదువుతో సమాజాన్ని అర్ధం చేసుకోవడం వలన ఎలా జీవించాలో తెలుస్తుంది.. ఇలాంటి అవగాహనా కార్యక్రమాలను చేపట్టాలని " ఫోరం ఫర్ యాంటీ కరప్షన్ అండ్ హ్యూమన్ రైట్స్ సంస్థ " సంకల్పించింది.. దీనికి మీరంతా చేయూతనిస్తే బాల్య వివాహాలను  అరికట్టడం పెద్ద కష్టమేమీ కాదు..